Zobacz więcej na temat OFERTY Vivo Fizjoterapia oraz CENNIKnaszych usług. Zapraszamy!


Co to jest PNF?

 PNF-PROPRIOCEPTIVE NEUROMUSULAR FACILITATION czyli proprioceptywne torowanie (ułatwianie) nerwowo-mięśniowe. Jako koncepcja terapii powstała w 1946 r. w Kalifornii dzięki współpracy neurofizjologa – dr Hermana Kabata i fizjoterapeutki – Maggie Knott. Jest kompleksowym systemem neurofizjologicznym oddziałującym terapeutycznie. Opiera się na współczesnych osiągnięciach nauk medycznych.

Co stanowi o wyjątkowości i skuteczności tej metody?

PNF to szczególne ćwiczenia indywidualne z terapeutą, które do wspomagania ruchu wykorzystują zjawiska neurofizjologiczne. Charakterystyczne dla PNF jest:

  • wspomaganie ruchu bodźcami z wielu zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, propriocepcja).
  • przeprowadzanie ćwiczeń przy wykorzystaniu wzorców ruchowych, predefiniowanych w mózgu, które koordynują pracę całych łańcuchów mięśniowo-powięziowych w różnych funkcjonalnych czynnościach ruchowych.
  • wykorzystanie neurofizjologicznych odruchów kontrolujących napięcie grup mięśni, które pracują przeciwko sobie lub współpracują ze sobą (tzw. agonistów,  antagonistów i synergistów).

Dzięki wykorzystaniu wrażeń słuchowych, wzrokowych, dotykowych, odczuć ułożenia ciała, kompresji, trakcji i oporu (bodźce proprioceptywne) osoba ćwicząca odzyskuje wzorzec prawidłowego ruchu, który następnie może utrwalać pracując przeciwko oporowi.

Ćwiczenie zgodne z predefiniowanymi wzorcami ruchowymi ułatwiają przypomnienie ośrodkom ruchowym w mózgu jak użyć mięśni,

które są oszczędzane wskutek urazu, operacji, bądź utraciły swoją siłę w wyniku uszkodzenia neurologicznego. Przy maksymalnym oporze stawianym pracującej taśmie organizm próbuje uruchomić wszystkie jej elementy, dzięki czemu te, które zostały wyłączone z działania zaczynają również pracować. Z kolei praca wykorzystująca odruchy pozwala odzyskać prawidłowe napięcie osłabionych bądź nadmiernie napiętych grup mięśniowych.

  •  PNF bazuje na naturalnych ruchach człowiekaprzebiegających trójpłaszczyznowo, zbliżonych do aktywności dnia codziennego dzięki czemu jest możliwość zaktywizowania jak największej ilości mięśni danego łańcucha mięśniowego.
  • PNF wiele uwagi poświęca także kontroli motorycznej pacjenta, czyli interakcjom między stabilnością i mobilnością jego ciała, ze szczególnym uwzględnieniem pracy ekscentrycznej mięśni (mięśnie wydłużają się w skutek wewnętrznego oporu jednoczesnie utrzymują stałe napięcie) w warunkach grawitacji.

Wyjątkowe znaczenie w koncepcji PNF ma opór  manualny. Jego podstawową funkcją jest przekazanie pacjentowi dokładnej informacji na temat kierunku, szybkości i kolejności wykonywanego terapeutycznego ruchu. Opór jest  modyfikowany stosownie do celów terapii i możliwości motorycznych ćwiczącego i nawet podczas jednego ruchu może ulegać zmianom w poszczególnych jego zakresach, najczęściej jest to tzw. opór prowadzący lub kierunkowy. Opór manualny jest jak manualna skrzynia biegów...można dowolnie modyfikować biegi w zalezności od ruchu drogowego, a w przypadku terapii opór, który jest modyfikowany względem ruchu wykonywanego przez pacjenta. Opór przykładany przez terapeutę w odróżnieniu do innych urządzeń utrudniających wykonanie ćwiczenia jest lepszy ze wzglęgu na stałą kontrolę i możliwość zmiany siły przykładanego oporu.

Jak wygląda terapia? 

Pacjent kontra terapeuta, PNF to praca indywidualna, fizjoterapeuta jest w pełni skoncentrowany na pacjencie i terapii.
W ćwiczeniach  stosuje się kolejno sekwencje, których zadaniem jest nauczenie danego ruchu.  Pierwsza z nich "Poczuj ruch" informuje o danym ruchu, opisuje go i wyjaśnia. Terapeuta biernie prowadzi ruch. Kolejny etap to "wykonaj ruch ze mną"- pacjent z udziałem terapeuty wykonuje prawidłową czynność. Część głowna to wykonanie ruchu samodzielnie przez pacjenta, zadaniem terapeuty jest korekcja tej czynności i przyłożenie oporu, który ma na celu efektywniejsze wykonanie ćwiczenia.

W trakcie terapii wyznacza się cele długoterminowe i wyznacza kroki wiodące do ich osiągnięcia. Poszczególne zajęcia podporządkowuje się celom krótkoterminowym będącym kolejnymi małymi i stosunkowo łatwymi krokami do zdobycia trudnego celu. Pokonywanie małych przeszkód przynosi pacjentowi satysfakcję, zwiększając motywację do ćwiczeń, przy czym łatwo jest monitorować efekty leczenia.

Terapeuta wykorzystuje w pracy z pacjentem w pierwszej kolejności jego silne i zdrowe części ciała. Kieruje terapię tak,  żeby odbyła się w sposób możliwie niebolesny, choć wymagający wysiłku.

Ćwiczenia podstawowe inywidualnie dostosowane do pacjenta mogą zostać wzbogacone o ćwiczenia samoobsługi z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku oraz usprawnianie w okolicznościach, które pacjent uznał za trudne czy też niemożliwe do wykonania.

Jaki jest cel terapii PNF?

Terapia ma za podstawowy cel przywrócenie naturalnych, zdrowych biomechanicznie wzorców ruchowych, co usprawnia czynności ruchowe i zapobiega urazom. Cele szczegółowe to:

  • Poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej w czynnościach ruchowych i postawie (chód, bieg, klękanie, wstawanie, siedzenie, stanie);
  • Hamowanie patologicznych wzorców ruchowych;
  • Wyrównanie napięcia mięśniowego;
  • Wzmocnienie siły mięśniowej;
  • Rozciągnięcie przykurczonych mięśni;

Kto skorzysta na terapii metodą PNF?

Osoby, które najbardziej skorzystają na terapii tą metodą, to pacjenci z następującymi stanami neurologicznymi i ortopedycznymi:

  • udary mózgu,
  • urazy rdzenia kręgowego;
  • urazy czaszkowo-mózgowe,
  • rekonstrukcje więzadeł,
  • endoprotezy biodra lub kolana,
  • operacje kręgosłupa 
  • złamania kości, skręcenia i zwichnięcia stawów;
  • <div id="SM">SM – stwardnienie rozsiane,</div>
  • SLA – stwardnienie zanikowe boczne,
  • choroba Parkinsona,
  • choroby móżdżku,
  • skoliozy,
  • dystrofie mięśniowe,
  • polineuropatie;
  • wady postawy

Wpomagająco można ją również wykorzystać w osłabieniu mięśni z powodu dyskopatii i stenozy

Z powodzeniem wykorzystywana również dla dzieci z:

  • MPDZ - mózgowym porażeniem dziecięcym,
  • rdzeniowym zanikiem mięśni,
  • przepukliną oponowo - rdzeniową,
  • zespołem Downa,
  • wszelkimi jednostkami związanymi z uszkodzeniami funkcji centralnego układu nerwowego oraz z zaburzeniami wieku rozwojowego

W jakich sytuacjach nie należy podejmować ćwiczeń metodą PNF?

Praca metodą PNF, szczególnie z maksymalnymi oporami nie jest wskazana w takich stanach jak:

  • Gorączka
  • Wszelkie stany zapalne (RZS w okresie zaostrzenia choroby)
  • Choroby o podłożu bakteryjnym, wirusowym i pasożytniczym
  • Nowotwory
  • Skłonność do krwotoków
  • Hemofilia
  • Skaza naczyniowa
  • Nadciśnienie (niewyrównane farmakologicznie)
  • Menstruacja (3-4 pierwsze dni)

Przypadek z naszej praktyki

Pacjentka z zespołem Millera-Fishera: zaburzenia równowagi, osłabienie niektórych grup mięśniowych powodujące znaczne trudności uniemożliwiające skłon w przód, klękanie, kładzenie się, chodzenie, granie na instrumencie. Ćwiczenia metodą PNF połączone z prostymi ćwiczeniami domowymi znacznie poprawiły stan pacjentki umożliwiając jej samodzielne funkcjonowanie.

 

Zobacz więcej na temat OFERTY Vivo Fizjoterapia oraz CENNIK naszych usług. 

Zapraszamy!